Kan Pıhtısı Belirtileri
Pıhtı nedir?
Kanınızdaki bir hücre ve protein yığınıdır. Bir pıhtı, yaralandığınızda kanamayı yavaşlatmaya yardımcı olur. Genellikle siz iyileştikçe çözülür. Ancak bu olmazsa veya gerekmediğinde oluşursa bir kan damarını tamamen tıkayabilir.
Hangi Sorunlara Neden Olabilir?
Beklenmeyen bir pıhtı ciddi sorunlara ve hatta ölüme neden olabilir. Bir arterde, size kalp krizi veya felç verebilir. Bir damarda olursa, ağrı ve şişlik hissedersiniz. Vücudunuzun derinliklerinde bir pıhtıya derin ven trombozu (DVT) denir. Akciğerlerinizde bir pulmoner emboli (PE) yaşayabilirsiniz. Her ikisi de tıbbi acil durumlardır.
Şansınızı Bilin
Bir kemiği kırarsanız veya bir kası kötü bir şekilde çekerseniz kan pıhtısı yaşayabilirsiniz. Ancak bazen bunun neden olduğunu bilemeyebilirsiniz. Yine de ipuçları var. Aşağıdaki durumlarda pıhtılaşma olasılığınız daha yüksektir:
Ameliyattan iyileşiyorsanız veya bir uçuşta veya tekerlekli sandalyede saatlerce oturmak zorunda kaldıysanız
Fazla kilolu veya obezseniz
Şeker hastalığınız veya yüksek kolesterolünüz varsa
60 yaşın üzerinde iseniz
İpucu: Şişme
Bir pıhtı kan akışını yavaşlattığında veya durdurduğunda, damarda birikebilir ve şişmeye neden olabilir. Alt bacağınızda veya baldırınızda olursa, genellikle DVT'nin bir işaretidir. Ancak kollarınızda veya karnınızda da pıhtı olabilir. Hastalık ortadan kalktıktan sonra bile, her üç kişiden birinde hala kan damarı hasarından dolayı şişlik ve bazen ağrı ve yaralar olur.
İpucu: Ten Rengi
Kollarınızdaki veya bacaklarınızdaki damarları tıkayan bir pıhtı, mavimsi veya kırmızımsı görünebilir. Cildiniz ayrıca daha sonra kan damarlarına verilen hasardan dolayı renksiz kalabilir. Akciğerinizdeki bir emboli, cildinizi solgun, mavimsi ve nemli yapabilir.
İpucu: Ağrı
Ani, yoğun göğüs ağrısı, pıhtının koptuğu ve PE'ye neden olduğu anlamına gelebilir. Veya atardamarınızdaki bir pıhtının size kalp krizi geçirttiğinin bir işareti olabilir. Eğer öyleyse, özellikle solda olmak üzere kolunuzda da ağrı hissedebilirsiniz. Bir pıhtı genellikle alt bacağınızda, midenizde veya boğazınızın altında olabilir ve buralarda ağrı yapabilir.
İpucu: Nefes almada güçlük
Bu ciddi bir semptomdur. Akciğerinizde veya kalbinizde pıhtı olduğunun bir işareti olabilir. Kalbiniz de hızlanabilir, terleyebilir veya baygınlık geçirebilirsiniz.
Yer: Akciğer
Bir pıhtı, bulunduğu yere göre size farklı belirtiler verebilir. Bir PE size hızlı nabız, göğüs ağrısı, kanlı öksürük ve nefes darlığı verebilir. Hemen hastaneye gidin. Hiçbir belirtiniz de olmayabilir.
Yer: Kalp
Bu, akciğerdeki bir pıhtıya benzer bir his verebilir. Ancak kalp krizi ise, göğüs ağrısı ile birlikte mide bulantısı ve baş dönmesi de hissedebilirsiniz. Her iki durumda da 112 yi arayın veya hemen bir hastaneye gidin.
Yer: Beyin
Kan normal şekilde akamadığında basınç oluşur. Şiddetli bir tıkanıklık bazen felce neden olabilir. Kandaki oksijen olmadan beyin hücreleriniz dakikalar içinde ölmeye başlar. Beyninizdeki bir pıhtı, bazen vücudun sadece bir tarafında baş ağrılarına, kafa karışıklığına, nöbetlere, konuşma sorunlarına ve zayıflığa neden olabilir.
Yer: Göbek
Çoğu zaman, hiçbir semptomunuz olmaz. Mide veya yemek borusundaki tıkanmış damarlar yırtılabilir ve kan sızdırabilir. Bu çok acıtabilir. Kan kusabilirsiniz ve dışkınız siyah görünebilir ve alışılmadık derecede kötü kokabilir.
Yer: Böbrekler
Renal ven trombozu olarak da adlandırılan bu pıhtılar genellikle yavaş olur ve çoğunlukla yetişkinlerde görülür. Bir parça kopup ciğerinize yerleşmedikçe muhtemelen semptomlarınız da olmayacaktır. Nadiren, özellikle çocuklarda hızlı olabilir ve bulantı, ateş ve kusmaya neden olabilir. Ayrıca idrarınızda kan olabilir ve daha az sıklıkta idrara gidebilirsiniz.
Kan Pıhtısından Şüpheleniyorsanız
Hemen doktorunuza görünün veya acil servise gidin. Bir pıhtı ölümcül olabilir ve kontrol edilene kadar emin olamazsınız. Doktorunuz size pıhtı çözücü bir ilaç verebilir veya pıhtıyı eritmek için cerrahi olarak ince bir tüpü pıhtı bölgesine geçirebilir.
Önleme İpuçları
Pıhtı olma ihtimalinizi azaltmak için harekete geçebilirsiniz. İlk olarak, sağlıklı bir kiloyu koruyun, doğru beslenin ve egzersiz yapın. Ayrıca:
Özellikle uzun bir yolculuk veya ameliyattan sonra oturmayın veya uzun süre hareketsiz kalmayın.
Eğer bir masa başı çalışanı iseniz, en az birkaç saatte bir kalkın ve hareket edin. Sandalyenizde bacaklarınızı, ayaklarınızı ve ayak parmaklarınızı esnetin.
Sıkı oturan kompresyon çoraplarının veya giysilerin kan akışınıza yardımcı olup olmadığını kontrol edin.
Antikoagülan adı verilen pıhtı önleyici ilaçlar almanız gerekip gerekmediğini doktorunuza sorun.
......
Pıhtı oluşumunu engelleyen ve kan dolaşımını arttıran besinler var. Özellikle bazı baharat, bitki ve tohumlar bu bakımdan çok etkili. Bunlardan düzenli tüketmek, pıhtının engellenmesi ve varsa çözülmezi açısından önemlidir.