COVID-19 ve Diyabet
By Stephanie Watson
COVID-19'a neden olan koronavirüsten kaçınmak için herkesin dikkatli olması gerekiyor. Ancak, tip 1 veya tip 2 diyabetiniz varsa daha da dikkatli olmalısınız.
Diyabetli hastaların virüsü kapma riski kimseninkinden daha yüksek değil. Ancak hastalanırsanız daha kötü komplikasyonlar yaşayabilirsiniz. Bu, özellikle diyabetiniz iyi kontrol edilmemişse geçerlidir.
Enfekte olma şansınızı azaltmak için:
Diğer insanlarla mesafenizi koruyun.
Hijyene dikkat edin.
Kan şekerinizi kontrol altında tutun.
Hastalanmanız durumunda bir planınız olsun.
Diyabet ve Coronavirüs:
İlk çalışmalar, ciddi COVID-19 enfeksiyonu ile hastaneye giden kişilerin yaklaşık %25'inin diyabet hastası olduğunu göstermiştir. Şeker hastalığı olanların ciddi komplikasyonları olma ve virüsten ölme olasılıkları daha yüksektir. Bunun bir nedeni, yüksek kan şekerinin bağışıklık sistemini zayıflatması ve diyabetlilerin enfeksiyonlara karşı daha duyarlı olmasıdır.
Kalp veya akciğer hastalığı gibi başka ilave bir durumunuz varsa ciddi koronavirüs enfeksiyonu riskiniz daha da yüksektir.
COVID-19'a yakalanırsanız enfeksiyon sizi diyabetik ketoasidoz (DKA) gibi diyabet komplikasyonları açısından daha büyük risk altına sokabilir. DKA, kanınızda keton adı verilen asit özellikli bazı maddelerin seviyeleri biriktiğinde meydana gelir. Bu çok ciddi olabilir.
Koronavirüse yakalanan bazı kişilerde, sepsis adı verilen, vücut genelinde yaygın tehlikeli bir tepki olabilmektedir. Sepsisi tedavi etmek için doktorların vücudunuzun sıvı ve elektrolit seviyelerini yönetmesi gerekir. DKA, elektrolitleri kaybetmenize neden olur ve bu da sepsisin kontrolünü zorlaştırabilir.
Enfeksiyondan Kaçınmak İçin İpuçları:
Hastalanmaktan kaçınmanın en iyi yolu mümkün olduğunca virüsten uzak durmak ve güçlü bir vücut savunmasına sahip olmaktır.
Dışarı çıkmanız gerekiyorsa, diğer insanlardan uzakta durun ve yüz maskesi takın. Dışarıdayken ve eve geldiğinizde sık sık ellerinizi yıkayın ve el dezenfektanı kullanın.
Ayrıca insülin iğnesi uygulamadan önce ellerinizi iyice yıkayın. Her bölgeyi önce sabun ve su ya da ovma alkolü ile temizleyin.
Sizi korumak için evinizdeki herkes, özellikle aile için yemek pişirmeden önce ellerini sık sık yıkamalıdır. Herhangi bir mutfak eşyası veya diğer kişisel eşyaları paylaşmayın. Evinizde hasta olan varsa, sizden mümkün olduğunca uzakta, kendi odasında kalmalıdır. Aynı odada bulunmanız gerektiğinde yüz maskesi takın.
COVID-19 ve Diyabet Planınız:
Sosyal mesafe ve yerinde barınma kuralları, ihtiyacınız olan malzemeleri almanızı zorlaştırabilir. Karantinaya alınmanız durumunda, evinizde size birkaç hafta yetecek kadar mal bulundurun.
Sahip olduğundan emin ol:
Yeterli yiyecek, özellikle tam buğday krakerleri, sebze veya erişte çorbaları ve şekersiz elma püresi gibi sağlıklı karbonhidratlar
Kan şekerinizin düşmesi durumunda bal, şekerli soda, meyve suyu veya sert şekerler gibi basit karbonhidratlar
İnsülin ve diğer ilaçlarınız
Ekstra glukagon ve keton şeritleri
Hastane ve doktor irtibat telefonları
Doktorunuzla konuşurken şunları sorun:
Kan şekerinizi ne sıklıkla kontrol etmelisiniz?
Hastaysanız diyabet ilaçlarınızı nasıl ayarlayabilirsiniz?
Hangi soğuk algınlığı ve grip ilaçları sizin için güvenlidir?
Hastalanırsanız Ne Yapmalısınız?
Kendinizi hasta hissetmeye başlarsanız, evde kalın. Kan şekerinizi normalden daha sık kontrol edin. COVID-19 iştahınızı azaltabilir ve daha az yemenize neden olabilir, bu da şeker seviyenizi etkileyebilir. Ayrıca hasta olduğunuzda normalden daha fazla sıvıya ihtiyacınız vardır. Suyu yakınınızda tutun ve sık sık için.
Ateş veya öksürük gibi virüs semptomlarını hafifleten bazı reçetesiz ilaçlar kan şekeri seviyenizi etkileyebilir. Yüksek dozlarda aspirin veya ibuprofen kan şekeri düzeylerini düşürebilir. Asetaminofen, sürekli bir glikoz monitöründe hatalı yüksek okumalara neden olabilir. Birçok sıvı öksürük ve soğuk algınlığı ilacı şeker bakımından yüksektir ve bu da kan şekeri seviyenizi yükseltebilir. Bunları almadan önce doktorunuza veya diyabet ekibinize danışın. Bunları alıp almadığınızı ve kan şekerinizin kontrolden çıkıp çıkmadığını doktorunuza söyleyin.
Kuru öksürük, ateş veya nefes darlığı gibi koronavirüs benzeri semptomlar yaşarsanız doktorunuzu arayın. Doktorunuzla paylaşmak için en son kan şekeri ve keton ölçümlerinizi hazır bulundurun.
Aşağıdaki durumlarda hemen tıbbi yardım alın:
Orta veya yüksek keton seviyeleri
Yorgunluk, halsizlik, vücut ağrıları, kusma veya karın ağrısı gibi DKA semptomları
Şiddetli nefes darlığı
Yüksek ateş vs.
......
Diyabetli iseniz
Bu dönemde kan şekerinizin normal aralıklarda olmasına özel dikkat edin.
Hastalığa karşı daha dikkatli olun.
Vücut savunmanızı yüksek tutacak şekilde beslenin. Ağır yemeklerden, özellikle yüksek karbonhidratlı besinlerden uzak durun. Sebze yemeklerine ağırlık verin.
Hem diyabetinize ve hem de bağışıklık sistemine iyi gelebilen doğal gıdaları mutlaka düzenli tüketin. Bilhassa kanı sulandıran besinleri ihmal etmeyin. Hekim kontrolünde, gerekirse kan sulandırıcı ve iltihap giderici besin ve ilaç alın. İ.D